Ombuigingen

In de voorgestelde meerjarenbegroting zijn de ombuigingen verwerkt. Het bezuinigingsbedrag loopt op van € 0,5 miljoen in 2020 tot € 2,3 miljoen in 2023. De hogere taakstellingen in 2022 en 2023 worden veroorzaakt doordat het rijk de hogere uitgaven in het sociaal domein slechts incidenteel (tot en met 2021) heeft gecompenseerd.

Het onderstaande overzicht toont per programma alle ombuigingen vanaf de kadernota 2019-2022. De tabel is aangevuld met een enkele nog niet (volledig) gerealiseerde taakstelling uit eerdere jaren. Onder de tabel worden alleen de nieuwe en nog openstaande ombuigingen toegelicht.

Programma 0 Bestuur en dienstverlening
1. Licentiekosten intranet
Om de interne communicatie te ondersteunen heeft de gemeente een intranet voorziening afgenomen. Sinds medio 2018 beschikt de gemeente ook over Office365. Deze suite biedt ook een intranet oplossing die al in de prijs van Office365 is inbegrepen. De vervanging kost ca. € 10.000 aan eenmalige inrichting- en conversiekosten; daarna wordt er op de jaarlijkse licentiekosten bespaard.

3. Verdere digitalisering publieksdienstverlening
De gemeentelijke dienstverlening ondergaat in de komende jaren grote veranderingen door verdere digitalisering. Daarmee gaan onze inwoners en ondernemers meer producten en diensten digitaal aanvragen en nemen de fysieke klantcontacten in het stadskantoor af. Daarentegen nemen de werkzaamheden op het gebied van kwaliteitsbeheer BRP en adresonderzoek (woonfraude tegengaan) toe. Met het programma Team van de Toekomst© wordt de transformatie in de dienstverlening verder uitgewerkt wat moet leiden tot een structurele lastenbesparing van € 25.000 vanaf 2022.

Programma 1 Veiligheid en handhaving
4. Bijdrage dierenopvang
De gemeente heeft als wettelijke taak binnen haar gemeentegrenzen zwervend aangetroffen dieren gedurende 14 dagen op te vangen. Deze taak heeft de gemeente, evenals de gemeente Vlaardingen uitbesteed aan de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren. De vereniging houdt zich vanaf 2020 alleen nog bezig met de wettelijke taken die moeten worden uitgevoerd waardoor een besparing wordt gerealiseerd van € 10.000 per jaar.

Programma 2 Verkeer en vervoer
5. Buitenruimten
Een ombuigingen in de begroting 2017 is nog een gedeelte niet gerealiseerd. De oorspronkelijke taakstelling bedroeg € 199.500 waarvoor diverse maatregelen zijn gedefinieerd. Inmiddels zijn een aantal maatregelen geëffectueerd en daarmee is € 142.500 gerealiseerd. Dit resulteert in een nog te realiseren bedrag van € 57.000.

9. Vrijval budget coalitieakkoord: verkeer en vervoer
Het college hecht aan goed onderhouden en toegankelijke trottoirs, fietspaden en wegen. Daarom wordt hierin in de komende jaren 140.000 euro per jaar extra geïnvesteerd. Door deze inhaalslag uit te voeren wordt het onderhoud op orde gebracht en kan deze impuls vanaf 2023 weer vervallen.

10. Vrijval budget coalitieakkoord: fietsplan
We kiezen ervoor om te blijven investeren in fietspaden via metropolitane fietsroutes. De intensivering met een bedrag van € 25.000 dat vanuit het coalitieakkoord is opgenomen voor het Fietsplan beoogt de lasten voor de uitvoering van projecten in dit plan te dekken. Het Fietsplan is nog niet vastgesteld en er zijn geen grote knelpunten in ons fietsnetwerk. De intensivering blijkt na onderzoek derhalve niet benodigd. De beoogde projecten zullen, conform de vigerende beleidslijn, met andere projecten in de openbare ruimte worden gecombineerd (werk-met-werk principe).  

Programma 3 Economie en citymarketing
12. Invoeren toeristenbelasting
We zetten de komende jaren extra in op citymarketing. Door het invoeren van toeristenbelasting worden deze kosten deels gecompenseerd. Toeristenbelasting is een algemene belasting die een gemeente kan heffen. De toeristenbelasting wordt betaald door personen die in Maassluis overnachten maar niet ingeschreven staan in deze gemeente. Op dit moment wordt precies onderzocht wat er nodig is om de toeristenbelasting in te voeren. Een exacte berekening van de baten kan nog niet worden gegeven. Wel is het mogelijk een schatting te maken. Op dit moment kunnen ongeveer 190 personen overnachten in Maassluis. Dit kan in een Bed en Breakfast, in het hotel, op de camperplaatsen of bij de passantensteiger. Bij een bezettingsgraad van ongeveer 50% en tarief van € 1,50 per persoon per nacht, komen de baten op ongeveer € 50.000 per jaar.

Dit is een eerste raming want enerzijds zal het aantal overnachtingsplekken en overnachtingen de komende jaren toenemen. Anderzijds zijn de lasten verbonden aan de toeristenbelasting nog niet meegenomen. De exacte hoogte van het tarief wordt vastgesteld als de lasten bekend zijn. Landelijk loopt dit tarief uiteen van € 0,50 tot € 7,-. Per saldo wordt van de toeristenbelasting een structurele baat van € 50.000 per jaar vanaf 2021 verwacht.

Programma 4 Onderwijs
13. Aankoop onderwijspanden
De gemeente huurt een tweetal onderwijspanden. De kosten die hiermee gepaard gaan zijn fors hoger dan de lasten van panden die de gemeente in eigendom heeft. Daarom streeft de gemeente ernaar het eigendom van twee panden te verkrijgen. Dit is vanzelfsprekend afhankelijk van de bereidheid van de huidige eigenaar. De opbrengsten worden ingeschat op € 50.000 per jaar vanaf 2022; de opbrengst is mede afhankelijk van de aankoopprijs, de staat van de panden, etc.

14. Vrijval budget coalitieakkoord: projecten onderwijs
Het college investeert de komende jaren extra in projecten zoals het voorkomen van pesten en uitsluiting, jongeren betrekken bij de lokale politiek (bijvoorbeeld via bezoeken aan het stadhuis), evaluatie van het cultuur-/techniekmenu en een actueel aanbod op het gebied van eigentijdse vaardigheden in aansluiting op het leerprogramma van scholen. Realisatie van deze projecten vraagt in de periode 2020 tot en met 2022 € 35.000 extra per jaar. Daarmee zorgen we ervoor dat er op het gebied van onderwijs een stevige basis wordt gecreëerd en er ruimte ontstaat om te onderzoeken hoe van daaruit verder kunnen investeren in het onderwijs in Maassluis.

Programma 5 Sport, cultuur, recreatie en groen
17. Verhogen huur binnen- en buitensportaccommodaties
Maassluis investeert volop in sport, zowel in accommodaties als in terreinen van verenigingen. In 2019 zo’n € 80 per inwoner, Vlaardingen € 57, Schiedam € 104 en Westland € 58 (bron www.financiengemeenten.nl). Van verenigingen mag worden verwacht dat zij zelf ook hun steentje bijdragen aan die investeringen via de huur van de accommodaties. Uit regionaal onderzoek naar de gehanteerde tarieven voor de huur van accommodaties blijkt dat met name Maassluise tarieven van buitensportaccommodaties lager zijn. Uitgaande van de gemiddelde tarieven en een ingroeimodel levert dit een maximale ruimteschepper van € 25.000 op.

18. Ontmantelen of overdragen kleine dierenhoeken
Met de kadernota 2019 is er voor 2019 en 2020 extra budget van € 20.000 per jaar om de dierenhoeken meer te integreren in de samenleving. De visie is dat het beheer van de twee kleinere dierenhoeken door inwoners kan worden uitgevoerd. Het houden van een dierenhoek brengt echter wel wettelijke verplichtingen voor gezondheid, welzijn voor de dieren en het milieu met zich mee. De gemeente moet bij overdracht worden gevrijwaard van deze wettelijke zorgplicht. Indien hier geen draagvlak voor is, worden de twee kleinere in 2021 ontmanteld. Na ontmanteling dient het terrein te worden hersteld; hiervoor in € 20.000 eenmalig geraamd in 2021. Door de overdracht of ontmanteling ontstaat een ruimteschepper van € 30.000 structureel.

19, 20, 21. Vrijval budget coalitieakkoord: cultuurbeleid, sportveldjes in de wijk, wijkdeals (groen)
De komende jaren investeren we extra in cultuur, de versterking van evenementen, wijkdeals (groen) en het actieplan spelen. Daarmee creëren we een stevige basis van waaruit we na deze collegeperiode verder kunnen bouwen aan een mooi en levendig Maassluis. Binnen het huidige financiële perspectief is het echter niet mogelijk om deze extra investering structureel in de begroting te verwerken. In de komende jaren zullen we bezien hoe we binnen bestaande budgetten extra ruimte kunnen creëren om te blijven investeren in deze onderwerpen.

22. Vrijval budget coalitieakkoord: actieplan spelen
Het Actieplan Spelen beoogt de transformatie van de huidige speelplaatjes naar een geïntegreerd speellandschap (intra- en interwijkse speelomgevingen). Daarvoor zijn incidentele vervanging- en vernieuwingsinvesteringen gepland in de jaren 2019, 2020, 2021 en 2022 van resp. € 75.000, € 75.000, € 50.000 en € 50.000. Voor de budgetten 2019 en 2020 zijn plannen voor speelplaatsen al in voorbereiding voor de Marisstraat, respectievelijk Da Costaplein. De structurele verhoging van het speelruimtebudget met € 30.000 vanaf 2023 kan daarmee vervallen

Programma 6 Sociaal Domein
24. Bouwdorp Oost beëindigen
De gemeente financiert op dit moment bouwdorp Oost. Gelet op de kosten, ruim € 16.000, en het teruglopend aantal deelnemers stellen wij voor om vanaf 2021 te stoppen met het financieren van Bouwdorp Oost. In de afgelopen jaren is het aantal deelnemende kinderen afgenomen. Door de financiering van Bouwdorp Oost te beëindigen worden de gemeentelijke verplichtingen structureel met € 16.000 verlaagd.

27/30. Taakstelling jeugd
Er zijn verschillende trajecten ingezet om meer grip te krijgen op de uitvoering van de Jeugdhulp. In de ontwikkelagenda Jeugd is een pakket aan maatregelen opgenomen om de toegang te verbeteren, meer samenhang te brengen in het aanbod en het voorliggend veld beter te benutten. Daarnaast zijn wij regionaal gestart met een verkenning naar de mogelijkheid en de meerwaarde van het op een andere manier organiseren van de jeugdhulp (meer lokaal en in MVS-verband en minder regionaal in GRJR-verband). We verwachten door deze ‘Herijking van de jeugdhulp’ de uitgaven beter binnen de beschikbare budgetten te krijgen. Daarnaast zetten wij in op een aantal andere trajecten om de uitgaven te beheersen, zoals onafhankelijke indicatiestelling, invoeren product basis GGZ plus, korte lijnen met Gecertificeerde instellingen en huisartsen/ jeugdartsen.

28. Taakstelling Wmo
Met ROGplus is afgesproken om kritisch te bekijken waar we de kosten per cliënt kunnen verlagen. De aanbesteding 2020 is hierop ingericht. De verwachting is dat hierdoor op termijn de uitgaven kunnen worden beperkt. Wij verwachten in oktober 2019 duidelijk te hebben wat voor de komende jaren mogelijk is en wat niet. Vooralsnog gaan wij ervan uit dat wij in 2022
€ 100.000 kunnen besparen, oplopend tot € 150.000 in 2023.

29. Herschikken armoederegelingen
Vanaf 2019 is er een budget van € 150.000 beschikbaar voor een Keuzebudget Openbaar Vervoer om inwoners met een minimum inkomen tegemoet te kunnen komen in hun kosten voor openbaar vervoer. Uit onderzoek is gebleken dat het niet haalbaar is om binnen dit budget een voorziening te bieden die in redelijke verhouding staat tot de uitvoeringskosten. Gelet op de noodzaak om bezuinigingen te realiseren wordt dit budget nu naar beneden bijgesteld. We handhaven een budget van € 50.000 dat we met betrokken partners gaan inzetten om ervoor te zorgen dat de mobiliteit van mensen met een minimum inkomen verder wordt vergroot.

31. Vrijval budget coalitieakkoord: sociaal domein
Er wordt gewerkt aan een ‘integrale wijkaanpak’ waarin de thema’s integratie en eenzaamheid worden geïntegreerd. Voor 'De wijk op maat', eenzaamheid en integratie wordt de komende drie jaar in totaal jaarlijks € 150.000 extra beschikbaar gesteld (Kadernota 2020).

Door de budgetten te bundelen en vanuit de gecoördineerde wijkaanpak in te zetten, verwachten wij de effectiviteit van de inzet te vergroten. Wij verwachten dat vanaf 2023 de extra impuls gehalveerd kan worden. Voor de inbedding van een wijkgerichte aanpak blijft dan structureel € 75.000 beschikbaar. Dit deel van het budget is structureel nodig om de aanpak te borgen. Het andere deel van het budget kan worden gezien als een tijdelijke investering op de specifieke thema’s. Een volgend college kan hier nieuw accent in aanbrengen. Wij adviseren dus om de helft van deze budgetten te beschouwen als structureel benodigd en de andere helft (€ 75.000) als incidenteel.

Programma 7 Volksgezondheid, milieu en duurzaamheid
32. Huisvesting duurzaamheidscentrum
Ten behoeve van het duurzaamheidscentrum wordt op dit moment een onderkomen gehuurd. De gemeente is voornemens het duurzaamheidscentrum in het stadhuis onder te brengen en de huurkosten uit te sparen. Hiertoe wordt een plan opgesteld op basis van de bestaande functionaliteiten.

33. Verhogen duurzaamheid gemeentelijke gebouwen
In de afgelopen periode is geïnvesteerd in verschillende gemeentelijke gebouwen om de isolatie te verbeteren. Dit levert een jaarlijkse besparing op van ca. € 11.000, die nog niet in de begroting is verwerkt. Hiermee zijn de duurzaamheidsmaatregelen met een korte terugverdientijd grotendeels uitgevoerd.

Overzicht overhead
37. Vaste spraak- en dataverbindingen
Door een toenemend aantal mobiele apparaten blijkt het budget telefoonkosten niet meer toereikend. De VNG heeft namens vele gemeenten de inkoop van vaste spraak- en dataverbindingen aanbesteed. Als gevolg van het nieuwe contract wordt het tekort in een overschot omgebogen. Naast de vervanging van vaste telefoonlijnen worden ook de bestaande dataverbindingen (internet) vervangen waarbij de exploitatielasten structureel dalen.

38/39. Talent MVS/Bureau inkoop MVS
In de komende periode worden diverse regionale samenwerkingsverbanden op het gebied van inkoop, loopbaanbegeleiding en coaching geëvalueerd. Wij verwachten hiermee een efficiëntiewinst te kunnen behalen.

40. Software omgevingsvergunning
De specifiek voor dit proces aangeschafte software vervangen door het nieuwe zaaksysteem die ook voor de APV-vergunningen gaat worden ingezet. In 2019 moet de precieze geschiktheid van het zaaksysteem nog blijken.

Algemene dekkingsmiddelen
44. Gemeentelijke leges
Het tarief (leges) van een groot aantal diensten van de gemeente is verre van kostendekkend. Het gemiddelde over alle diensten heen is 58%, maar 10% komt ook voor. De leges van een aantal diensten (bijvoorbeeld het paspoort) staan vast en kunnen niet worden verhoogd. Doel is kostendekkende leges door enerzijds kosten te verlagen en anderzijds de inkomsten te verhogen. De tabel geeft de verwachte extra dekking weer door daar waar mogelijk de leges te verhogen.

48. Verhogen effectiviteit subsidies
Door nadrukkelijker te sturen op de maatschappelijke effecten, die we als gemeente willen bereiken, subsidieaanvragen hierop te toetsen en samenwerking tussen gesubsidieerde instellingen te stimuleren, verwachten wij dat de beschikbare budgetten effectiever kunnen worden ingezet. Wij verwachten door een nieuwe werkwijze waarbij de krachten gebundeld worden en overlap voorkomen wordt op termijn (in 2022 € 200.000 en in 2023 € 300.000) de uitgaven te kunnen beperken. Dit is een besparing van ongeveer 5% op het totale subsidiebudget.

49. Verhogen efficiëntie bedrijfsvoering
Door diverse maatregelen waaronder aanscherpen inkoopbeleid, meer processen en dienstverlening automatiseren en het kritisch beschouwen van de formatie verwachten we structureel € 120.000 te bezuinigen. De ombuiging wordt in alle clusters buiten Stadsbedrijf gevonden. Nog niet alle eerdere bezuinigingen op de bedrijfsvoering zijn gerealiseerd. Samen met de nieuwe is de totale taakstelling € 370.000. Om dit te realiseren is centraal programmamanagement nodig en zal in opleiding en begeleiding moeten worden geïnvesteerd (maximaal € 2 ton incidenteel in 2020). De concerncontroller zal de regie voeren, tegelijkertijd zijn alle clustermanagers medeverantwoordelijk.  

50. Verwachte inkomst AU jeugd
In de begroting volgen we de lijn van de provincie door vanaf 2022 de maximaal toegestane stelpost voor jeugd op te nemen van € 535.000. De inschatting is dat van de € 535.000, circa € 250.000 wordt gerealiseerd door verlagen van de lasten. Voor de resterende stelpost gaan wij ervan uit dat het Rijk de incidentele bijdrage 2019 tot en met 2021 continueert.